Thời gian gần đây, thông tin về vụ ba nam thanh niên... “nhầm” một “nam giới” (đã phẫu thuật chuyển thành nữ giới, nhưng các giấy tờ tùy thân vẫn thể hiện là nam) ở Quảng Bình và đám cưới đồng tính của hai cô gái ở Hà Nội được dư luận quan tâm.Một thí sinh trong cuộc thi "Nam Vương Đồng Tính Việt" 17/10/2010Thực tế…Thời gian gần đây, thông tin về vụ ba nam thanh niên... “nhầm” một “nam giới” (đã phẫu thuật chuyển thành nữ giới, nhưng các giấy tờ tùy thân vẫn thể hiện là nam) ở Quảng Bình và đám cưới đồng tính của hai cô gái ở Hà Nội được dư luận quan tâm. Đây là vấn đề nhạy cảm và tế nhị, nên nhận được nhiều sự băn khoăn, có cả sự cảm thông, chia sẻ với những người không may phải chịu sự trớ trêu của tạo hóa. Ngay cả các cơ quan chức năng cũng tỏ ra lúng túng trước việc phải giải quyết những tình huống này.
Trên thế giới và Việt Nam, ước tính cứ 2000 trẻ em sinh ra, thì ít nhất một trẻ có bộ phận sinh dục không phù hợp với bộ nhiễm sắc thể, dẫn đến khuyết tật bẩm sinh về giới tính. Nguyên nhân dẫn đến khiếm khuyết giới tính có thể do quá trình người mẹ mang thai bị đột biến gen hoặc do di truyền bị khiếm khuyết nhiễm sắc thể. Theo y học thì đó là trường hợp lưỡng giới thật (có cơ quan sinh dục của cả nam và nữ) hoặc lưỡng giới giả (có cơ quan sinh dục của giới chính, đồng thời có thêm một số rối loạn khác).
Nữ diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon được pháp luật công nhận giới tính nữ sau khi chuyển đổi
|
Qui định của pháp luậtĐiều 36, Bộ luật Dân sự qui định cá nhân có quyền xác định lại giới tính. Tuy nhiên, Bộ luật Dân sự cũng qui định chặt chẽ việc xác định lại giới tính của một người được thực hiện trong trường hợp người đó bị “khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác mà cần có sự can thiệp của y học”, và “việc xác định lại giới tính được thực hiện theo quy định của pháp luật”.
Nhìn từ góc độ pháp lý, có thể thấy xác định lại giới tính là một quyền nhân thân có điều kiện và chỉ khi đáp ứng được các điều kiện luật định mới có quyền yêu cầu y học xác định lại giới tính chính xác.
Pháp luật cũng qui định, những người có khuyết tật bẩm sinh về giới tính hoặc giới tính chưa được định hình chính xác, trước và sau khi xác định lại giới đều hoàn toàn bình đẳng về quyền nhân thân với những người bình thường khác. Có nghĩa, họ có quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín, tôn trọng bí mật đời tư... Đặc biệt, việc xác định lại giới tính là vấn đề tương đối nhạy cảm, nên bí mật về các thông tin liên quan đến xác định lại giới tính sẽ được pháp luật tuyệt đối bảo vệ, trừ những trường hợp đặc biệt.
Sau khi xác định lại giới tính, cơ quan Tư pháp căn cứ vào Giấy chứng nhận y tế (do cơ sở khám, chữa bệnh đã thực hiện việc can thiệp y tế xác định lại giới tính cấp) để giải quyết việc đăng ký hộ tịch cho người đã xác định lại giới tính. Sau khi hoàn tất thủ tục, họ sẽ được sửa lại giới tính trên các loại giấy tờ nhân thân như khai sinh, hộ khẩu, chứng minh nhân dân, văn bằng, chứng chỉ. Người xác định lại giới tính cũng có quyền được tự do kết hôn như mọi công dân khác và làm giấy khai sinh cho con (nếu có), được nhận nuôi con nuôi...
Bà Đàm Thị Kim Hạnh (Trưởng phòng Lý lịch Tư pháp, Sở Tư pháp Hà Nội) cho hay, theo báo cáo của Phòng Tư pháp các quận huyện thì trong nhiều năm qua, số trường hợp xin cải chính lại hộ tịch do xác định lại giới tính trên địa bàn Hà Nội rất hiếm, chỉ khoảng dưới 1%. Bà Nguyễn Thị Phương Chung, Trưởng phòng Tư pháp quận Hoàn Kiếm cũng cho biết, nhiều năm qua, quận này không tiếp nhận trường hợp nào xin cải chính hộ tịch vì xác định lại giới!
Những người đẹp chuyển giới đạt giải cao trong Cuộc thi Hoa hậu chuyển giới Quốc tế 2007
|
Giải quyết thế nào với người đã “lỡ”?Như vậy, có thể thấy việc “xác định lại giới tính” - trả lại giới tính thực cho những người bị khuyết tật hoặc giới tính chưa được định hình chính xác được pháp luật bảo vệ chặt chẽ, khác với việc “chuyển đổi giới tính” - được thực hiện theo “ý thích”. Thế nhưng, không ít người do chưa hiểu biết đầy đủ, cứ cho rằng pháp luật cấm “đổi giới”, mà thực ra pháp luật chỉ cấm chuyển đổi giới tính với những người hoàn toàn bình thường về giới tính nhưng vẫn muốn chuyển đổi - những người bị xem là mắc bệnh rối loạn hành vi, tâm lý. Theo nhiều chuyên gia y tế thì những người hoàn toàn bình thường về giới tính nhưng vẫn muốn chuyển giới sẽ chỉ tạo nên những con người trái “tự nhiên”. Thực tế, để có được thân hình từ nam thành nữ và ngược lại, người chuyển giới phải mất một khoản tiền không nhỏ trong thời gian khoảng ba năm cho các phẫu thuật chỉnh hình công phu…
Gần đây, có nhiều ý kiến trái chiều về việc pháp luật Việt Nam nghiêm cấm chuyển đổi giới tính với những người hoàn toàn bình thường về giới. Những người thuộc “thế giới thứ ba” đương nhiên là phản đối, muốn được tự do chuyển giới theo ý muốn. Một số nhà tâm lý cũng đồng tình. Tuy nhiên, không ít chuyên gia pháp lý lại cho rằng việc cấm là cần thiết nhằm ngăn chặn những hành vi chuyển đổi giới tính phục vụ cho các quan niệm tâm sinh lý lệch lạc, hoặc sau khi phạm tội thì chuyển giới để trốn tránh trách nhiệm pháp lý, hoặc gian lận trong thi đấu thể thao...
Cảnh đồng tính trong phim Trai Nhảy được khai thác
3 thí sinh đoạt giải cao nhất cuộc thi Nam Vương của giới đồng tính TPHCM 2009
Rõ ràng, đây là các vấn đề cần sớm được luật hóa, nếu không, rất khó tránh khỏi những hệ quả pháp lý rắc rối xảy ra!
Thực tế, hầu hết những người không may bị khuyết tật bẩm sinh về giới tính đều có nhu cầu xác định lại giới tính của mình. Tất nhiên, đây phải là những trường hợp được pháp luật cho phép. Cụ thể, theo Khoản 1, 2, Điều 2, Nghị định 88/2008/NĐ-CP đó là các trường hợp bị: “Khuyết tật bẩm sinh về giới tính là những bất thường ở bộ phận sinh dục của một người ngay từ khi mới sinh ra, biểu hiện ở một trong các dạng như nữ lưỡng giới giả nam, nam lưỡng giới giả nữ hoặc lưỡng giới thật” và “Giới tính chưa được định hình chính xác là những trường hợp chưa thể phân biệt được một người là nam hay nữ, xét cả về bộ phận sinh dục và nhiễm sắc thể giới tính”